Als belegger word je al gauw geconfronteerd met een enorme hoeveelheid mogelijke investeringen, ook nadat je de mogelijkheden al flink verkleind hebt door een passieve strategie te kiezen die geen last heeft van fouten van jou of de beheerder van jouw fondsen. Je hebt indexfondsen in aandelen, obligaties, goud, grondstoffen, vastgoed, ga zo maar door. Welke beleggingscategorieën zijn te overwegen?
Een stevige economische fundering
Diversificatie een groot goed doordat het kan zorgen dat je niet aan bedrijfsspecifiek risico blootgesteld wordt en doordat beleggingscategorieën soms tegenovergesteld groeien. Ik vind het echter ook belangrijk dat een beleggingscategorie een economische basis heeft voor toekomstig rendement.
Een aandeel is een stukje van een bedrijf en dat bedrijf dat creëert waarde, groeit, betaalt dividend waardoor jouw aandeel zou op de lange termijn dus ook meer waard moeten worden.
Een obligatie is een lening aan bijvoorbeeld een bedrijf of overheid. Voor deze lening ontvang je rente, aan het einde van de looptijd een hoger bedrag dan je uitleende, of een combinatie van deze twee. Dit is dus simpelweg een afspraak waarbij je meer geld ontvangt dan je uitleent.
Goud, andere edelmetalen of commodity’s hebben naar mijn idee enkel speculatieve waarde, je zou niet moeten verwachten dat het een toekomstige inkomstenbron zal genereren. Goud heeft bijvoorbeeld wel een lage correlatie met aandelen en obligaties en kan dus het risico van de portefeuille verkleinen, echter is het niet te verwachten dat het op lange termijn meer waard wordt en heeft goud tussen 1980 en 2002 maar liefst 85% van de waarde verloren. Wil je in een beleggingscategorie investeren die meer dan twintig jaar lang onder water staat? (1)
Vastgoed wordt ook wel eens als aparte beleggingscategorie genoemd. Je kan uiteraard in vastgoed investeren door een pand te kopen en dit te gaan verhuren, maar dit kan zowel tijdsintensief als risicovol zijn en niet iedereen heeft zin om als huisbaas op te treden. Je kan een goede spreiding behalen door te investeren in REITs (Real Estate Investment Trusts) die investeren in een brede portefeuille aan vastgoed; er zijn verschillende fondsen te koop die wereldwijd in deze REITs investeren. In principe heb je bij een wereldwijd aandelenfonds al een toewijzing aan vastgoed doordat bedrijven zelf vastgoed op de balans hebben staan en je in aandelen investeert van bedrijven die weer in vastgoed handelen. Voorbeelden van dit soort bedrijven aan de Amsterdamse beurs zijn Wereldhave en Unibail-Rodamco. Vastgoed was in de VS in 2014 ongeveer 6% van het bruto binnenlands product, het aandeel van REITs in de Amerikaanse aandelenmarkt was echter slechts 3%. Een extra toewijzing aan vastgoed kan wenselijk zijn omdat ze relatief veel dividend uitkeren, maar dus ook om jouw portefeuille meer te laten lijken op de economie. Het betekent echter ook dat je meer toewijst aan vastgoed dan de markt dat doet en dat wanneer je een koopwoning hebt, je waarschijnlijk al een relatief grote toewijzing aan vastgoed geeft.
Uiteraard kan je een deel van de beleggingsportefeuille ook in spaarrekeningen of spaardeposito’s stoppen. Je stopt hierbij in het eerste geval je geld weg tegen een variabele rente en in het tweede geval zet je de rente voor een bepaalde looptijd vast. Het depositogarantiestelsel garandeert 100.000 euro per rekeninghouder per Nederlandse bank. Deze investering is dus vrijwel risicoloos, maar verwacht hiervan dus ook geen hoog rendement.
Risico en rendement
Risico en rendement gaan hand in hand, intuïtief zorgt een hoog risico ook voor een hoog rendement en vice versa. Je wordt dus beloond om diepe dalen te doorstaan of voor het risico op een teleurstellend eindresultaat. Hierop zijn natuurlijk uitzonderingen, zoals de commodity’s die wel risico kennen, maar geen bijbehorend rendement opleveren. Op de korte termijn zijn rendementen nietszeggend en hebben ze geen voorspellende waarden voor het toekomstige rendement. Als je op langere termijn gaat kijken, krijg je een beter beeld van wat je kunt verwachten over jouw beleggingshorizon. Hier geldt zoals altijd dat de rendementen behaald in het verleden geen garantie zijn voor de toekomst.
Je kunt bij het beleggen een onderscheid maken tussen marktrisico en bedrijfsspecifiek risico. Het bedrijfsspecifieke risico is door diversificatie (spreiding) weg te diversificeren en bestaat bijvoorbeeld uit het risico dat een bedrijf of sector ophoud te bestaan. Door de gehele markt aan te kopen ben je alleen nog blootgesteld aan het marktrisico, waarbij je dus enkel naar nul kunt afdalen wanneer het kapitalistische systeem zou instorten. Mocht je ervan overtuigd zijn dat dit staat te gebeuren, is het twijfelachtig of alle bovenstaande investeringen nog wel geld waard zijn en zijn wellicht blikgroenten de beste investering voor jou.
Op korte termijn kan het risico in bijvoorbeeld aandelen enorm zijn, ook wanneer je het specifieke risico hebt weggehaald door een goede spreiding toe te passen. In Beginnen met beleggen liet ik zien dat aandelen in één jaar 50% van de waarde kunnen verliezen, maar dat ze op de lange termijn een rendement na inflatie van ongeveer 5% hebben gegenereerd. Over de rendementen voor vastgoed heb ik het echter nog niet gehad. Rick Ferri laat in All about asset allocation (te vinden in de verder lezen sectie) weten dat vastgoed in de VS sinds 1930 ongeveer even goed presteerde als de aandelenmarkt, maar dat de correlatie tussen vastgoed en aandelen laag was. Dit zou dus zeggen dat vastgoed mogelijk goed presteert wanneer aandelen slecht presteren en andersom. Bij het knappen van de internetzeepbel (rond 2000) gingen de aandelen sterk naar beneden, maar bleef vastgoed overeind waardoor je minder hard geraakt zou worden. In de afgelopen kredietcrisis ging vastgoed echter net zo hard onderuit. Correlatie uit het verleden hoeft dus niet ook in de toekomst op dezelfde manier voor te komen. REITs gedragen zich over het algemeen net als aandelen en kennen stevige waardeschommelingen.
Welke beleggingscategorieën gaan er in jouw portefeuille?
Bovenstaande vraag is natuurlijk erg persoonlijk, zelf beleg ik alleen in aandelen en als vervanging voor obligaties beleg ik op het moment in spaardeposito’s (leveren een hoger rendement op terwijl ze een erg laag risico hebben). Ik zou dus enkel een wereldwijd gespreid fonds voor aandelen hoeven kopen en hiernaast koop ik jaarlijks een 5-jarige spaardeposito (totdat de rentes van obligaties weer aantrekkelijk worden, dan stap ik over naar een obligatiefonds met eurozone obligaties). Lees over mijn beleggingsportefeuille hier meer.
Over het algemeen wordt aangeraden om indien je vastgoed wilt toevoegen, maximaal tien procent van het percentage in aandelen in REITs te stoppen. Zelf hecht ik grote waarde aan de eenvoud van een beleggingsportefeuille en heb ik besloten geen extra vastgoed toe te voegen.
Je kunt een breed gespreide beleggingsportefeuille bouwen met daarin aandelen die zorgen voor het rendement en obligaties (of spaargeld) om het rendement minder beweeglijk te maken. Het is logisch om de verdeling tussen risicovolle aandelen en obligaties/spaarrekeningen met weinig risico af te stemmen op het maximale verlies dat je kunt tolereren. Waar een portefeuille die 100% in aandelen zit een verlies van 50% kan meemaken, is een portefeuille die 80% in aandelen stopt en 20% in obligaties vatbaar voor een verlies van 40% in één jaar. Haal ongeveer 10% aan verlies af van het maximale verdraagbare verlies voor elke 20% in obligaties. Als vuistregel kan je ongeveer hanteren dat elke 20% extra in aandelen voor 1% rendement na inflatie zorgt. Een andere vuistregel voor de verdeling tussen aandelen en obligaties is de leeftijd in obligaties. Hierbij stop je jouw leeftijd als percentage in obligaties en het overige in aandelen. Iemand die 60 jaar oud is, kan immers minder risico verdragen dan iemand die net 20 geworden is en veel tijd heeft om verliezen goed te maken. Indien je vervolgens meer risico wilt nemen, kan je het percentage aandelen verhogen en wanneer het risico niet goed bij jouw tolerantie past, kan je het percentage in aandelen afbouwen.
Risicotolerantie is geen vast gegeven, het verschilt per persoon en verandert vaak in de loop der tijd. Probeer bij jezelf na te gaan hoe je zou reageren op een flinke daling van de waarde van jouw portefeuille en schat dat vervolgens niet te positief in. Een reden dat de meeste particuliere beleggers slecht presteren, is omdat ze op de verkeerde momenten in- en uitstappen. Dat terwijl het zo logisch lijkt om aandelen te kopen wanneer ze laag staan en te verkopen wanneer ze hoog staan. Je wilt niet tijdens een beurscrash, als de aandelen laag staan, erachter komen dat je het risico niet aan kunt en op dat moment aandelen verkoopt en obligaties aankoopt.
Kies dus voor een gematigde verdeling die je op de lange termijn kunt vasthouden, koop breed gespreide passieve indexfondsen aan en je bent klaar voor de komende decennia (en een mooi rendement!).
De informatie in dit stuk reflecteert mijn persoonlijke mening en bevindingen. Als je fouten aantreft of suggesties hebt, hoor ik die graag. Dit is niet bedoeld als beleggings- of belastingadvies of een aansporing tot aankoop van bepaalde effecten. Zie voor meer informatie de disclaimer.
@Eric: ” je opent de kluis na 20 jaar dan zal het fysieke goud nog steeds waarde hebben en je minimaal dezelfde koopkracht bieden als nu (goud houd altijd waarde).” Dat is natuurlijk onzin. Vergelijk bijvoorbeeld de goudprijs vs. koopkracht in de afgelopen 10 jaar en dan fluctueert het enorm wat je met een kilo goud op een bepaald moment wle of niet kan kopen. Goud heeft juist geen intrinsieke waarde: het is ‘wat de gek ervoor geeft’. Goud kan een onderdeel(tje) van een portefeuille zijn voor risicospreiding (contrair), maar goud heeft geen rendement en dus moet je nooit een groot deel van je geld in goud stoppen: dan wordt je gegarandeerd armer (denk aan verzekerings en/of opslagkosten, vermogensbelasting, koop/verkoopkosten).
Beste Trackerbelegger,
Uitstekend artikel! Betreft het investeren in vastgoed, volgens mij zijn er maar een beperkt aantal Europese REIT’s beschikbaar. Ishares biedt er een aantal aan, waaronder de iShares STOXX Europe 600 Real Estate UCITS ETF, maar deze heeft relatief hoge beheerskosten )Net zoals de andere REIT’s van Ishares). Daarnaast bevindt zich bijna 40% van de vastgoedbeheerders zich in de UK, wat een valutarisico met zich meebrengt (ook al zullen ze ongetwijfeld een deel van hun portefeuille in euro’s hebben).
Bij aandelen kan min of meer worden aangenomen dat het valutarisico over lange termijn kan worden verwaarloosd. Maar bij vastgoed en obligaties, wil je eigenlijk geen valutarisico lopen, maar elk jaar een vaste/stabiele uitkering krijgen. Een vastgoedbeheerder zal niet/nauwelijks meer winst maken, als de eigen valuta daalt.
Daarom zit ik te twijfelen, wat ik met het Vanguard REIT ETF (0.12% beheerskosten) aan moet. Het lijkt me een uitstekende belegging voor de lange termijn, vanwege de lage beheerskosten en de grote diversificatie binnen de vastgoedportefeuille. Het dividend wordt echter wel uitgekeerd in dollars. Graag jouw visie hier op..
Hoi Thomas,
Dank voor je reactie en het mooie compliment!
Klopt inderdaad dat er vrij weinig en vrij dure vastgoed ETF’s zijn met domicilie in Europa, als ik zo kijk op de website van justetf.com. Ook in de VS zijn er niet al te veel ETF’s van, maar eventueel kun je Vanguard’s VNQI erbij nemen om je niet enkel tot de VS en de dollar te beperken.
Naar mijn mening is valutarisico geen groot probleem voor REIT ETF’s omdat ik ze zou rekenen tot het risicovolle deel van de portefeuille (in tegenstelling tot obligaties/spaargeld). Het risico van REITs is vergelijkbaar met dat van aandelen; de REITS in de VS daalden flink harder dan aandelen in de financiële crisis van 2007-08 maar ook in 1998-99 daalden ze vrij stevig (zie de rendementen voor VS en internationaal). Doordat ik op korte termijn geen stabiel rendement van ze zou verwachten, zou het valutarisico voor mij geen probleem zijn.
Groet, Mick
Voor mij ging het met name om de zin: “Goud, andere edelmetalen of commodity’s hebben naar mijn idee enkel speculatieve waarde”. Daarin kan ik mij niet vinden. Goud heeft geen speculatieve waarde maar fysiek goud heeft een intrinsieke waarde.
Er zijn periodes aan te wijzen waarbij het verstandige was om in andere financiële instrumenten te beleggen dan fysiek goud maar over langere perioden is er geen enkele belegging die zijn koopkracht zo goed behoudt als fysiek goud.
Bedrijven (aandelen en obligaties) en banken (aandelen en obligaties) kunnen failliet gaan, overheden kunnen eenzijdig hun contractuele verplichtingen die ze zijn aangegaan wijzigen door obligaties niet langer af te lossen en/of door het creëren van inflatie en/of devaluatie van de munteenheid. Fysiek goud blijft altijd fysiek goud en zal altijd een waarde representeren. Aandelen en Obligaties hebben enkel ‘papieren’ (virtuele) waarde.
Het verleden heeft laten zien dat ieder papieren geldsysteem dat ooit is bedacht ten onder is gegaan door onverantwoorde acties van politici en centrale bankiers waardoor er hyperinflatie ontstond of er extreme devaluaties werden doorgevoerd. Ieder papieren geldsysteem krijgt op een gegeven moment te maken met een gebrek aan vertrouwen van de bevolking en dan ontstaat de situatie dat iedereen tegelijkertijd zijn geld wil omzetten in fysieke goederen en is de waarde van de valuta gedaald naar nul. Hierop is geen enkele uitzondering te vinden in de geschiedenis. 100% van alle papieren geldsystemen zijn ten onder gegaan. Het huidige papieren dollar en euro systeem loopt, m.i., ook op zijn eind, de voorbeelden van financiële problemen ten gevolge van een te hoge schuldenlast zijn dagelijks in het nieuws.
Vergelijk het als volgt: Als je EUR 100.000,- in aandelen/obligaties en EUR 100.000,- fysiek goud in een kluis legt en je opent de kluis na 20 jaar dan zal het fysieke goud nog steeds waarde hebben en je minimaal dezelfde koopkracht bieden als nu (goud houd altijd waarde). Aandelen of obligaties kunnen niets meer waard zijn of niet meer bestaan. Uiteraard kan het tegenovergestelde ook zo zijn maar die garantie heb je niet.
Hierboven mijn motivering om een gedeelte van je beleggingen te stoppen in fysiek goud (of zilver), Zo koop ik maandelijks voor een vast bedrag goud/zilver. De markt kun je namelijk niet ’timen’.
Ja, die zin heb ik inderdaad niet goed geformuleerd. Ik ben het met je eens dat goud intrinsieke waarde heeft en dat het deze waarde ook behoud (natuurlijk geen garantie dat de huidige waarde niet ver boven of ver onder de intrinsieke waarde ligt en of de mens goud als waardevol blijft zien). Je moet een lange adem hebben en duidelijk het doel van de belegging als een soort verzekering in het achterhoofd houden. In een dergelijke financiële apocalyps als je schetst, lijkt mij dat goud ook het meest waarschijnlijk is als vervangend betaalmiddel. In die zin denk ik ook niet dat jij goud gebruikt als speculatieve investering, maar is het er wel een die niet goed bij mijn beleggingsfilosofie past.
Ik waardeer het dat je jouw argument zo volledig uit de doeken hebt gedaan en ik denk dat het een goede toevoeging bij het artikel is. Dus bedankt daarvoor!
Wederom een uitstekend artikel! Alleen met de alinea over goud (edelmetalen) ben ik het niet eens. Goud heeft wel degelijk intrinsieke waarde in tegenstelling tot (papieren) geld in een computer van een bank (niets meer dan electronische bits en bytes). Fysiek goud heeft intrinsieke waarde. Deze waarde komt voort uit de fysieke eigenschappen van goud. Goud is zeldzaam, onverwoestbaar, moeilijk om uit de grond te halen en wordt over de gehele wereld als waardevol gezien.
Goud is al meer dan 5000 jaar een uitwisselingsmedium met alle kenmerken van geld. Geld dient aan een aantal criteria te voldoen waaronder:
a. Algemeen aanvaardbaar ruilmiddel (goud is overal ter wereld inwisselbaar terwijl niet alle papieren valuta dat zijn. De Zimbabwaanse Dollar heeft buiten Zimbabwe geen enkele koopkracht).
b. Deelbaar (als een goudstaaf in tweeën wordt gedeeld blijft de totale waarde hetzelfde).
c. Compact, eenvoudig te transporteren en een hoge waarde per gewichtseenheid.
d. Relatief zeldzaam en moeilijk te verkrijgen. (Papieren geld heeft deze eigenschap niet omdat dit onbeperkt kan worden aangemaakt door overheden).
e. Slijtvast en onverwoestbaar (99% van al het goud dat ooit is gedolven is nog steeds beschikbaar).
Goud is tevens een goede bescherming tegen verlies van vermogen want in tijden van politieke onzekerheid, hoge inflatie en devaluatie van de valuta, biedt goud een uitstekende bescherming tegen verlies van vermogen. Financiële producten zoals aandelen, valuta, (staats)obligaties, staatsleningen, spaarrekeningen, bankdeposito’s hebben allemaal het risico dat de waarde tot 0 kan dalen.
Fysiek goud en zilver zijn het enige beleggingsinstrument waarbij je niet afhankelijk bent van de prestatie van een tegenpartij die de waarde garandeert (counterpartyrisk). Bedrijven en banken kunnen failliet gaan, overheden kunnen eenzijdig hun contractuele verplichtingen die ze zijn aangegaan wijzigen door obligaties niet langer af te lossen en/of door het creëren van inflatie en/of devaluatie van de munteenheid. Fysiek goud blijft echter fysiek goud en zal altijd een waarde representeren.
Eric, bedankt voor het compliment en de uitgebreide toelichting over goud. Ik begrijp inderdaad hoe goud toch waarde in de portefeuille kan hebben, wellicht dat ik het niet helemaal goed heb geformuleerd. Wat ik denk, is dat goud geen basis heeft om in waarde toe te nemen en dus alleen een speculatief rendement oplevert.
Als je in goud wilt investeren, ben ik het met je eens dat dit in fysiek goud zou moeten gebeuren zodat je het tegenpartij risico weghaalt (op het risico na dat de consensus tegen de tijd dat alles instort ook is dat goud geen waarde heeft, maar wapens en voedsel des te meer). Aan de ene kant denk ik dat het een prima investering is voor een apocalyptische situatie, aan de andere kant betwijfel ik of het in een dergelijke situatie nog veel waarde heeft (bovendien als je het als dergelijke verzekering wilt gebruiken, zou je een behoorlijk deel van de portefeuille in goud moeten stoppen).
Wat betreft de bescherming in tijden van crises vond ik dit paper wel interessant. Goud wordt alleen op de korte termijn als goede hedge/’safe haven’ gevonden en dat het bij een periode langer dan 30 dagen het neerwaarts risico enkel vergroot. Over het algemeen denk ik dat je goud niet als algemene hedge tegen inflatie/deflatie moet gebruiken, maar echt als een soort verzekering tegen een doemscenario. Ik bereid me met mijn portefeuille echter niet voor op bijvoorbeeld de instorting van het kapitalistische systeem en ben er ook niet van overtuigd dat goud op dat moment wel nog veel waarde heeft. Daarnaast stop ik mijn geld niet graag in een belegging die over 22 jaar 85% verlies heeft gedraaid, het is mij toch wat te speculatief en risicovol.
Het indelen van de portefeuille blijft echter nogal persoonlijk en ik zie ook zeker waarde in een portefeuille als die van Harry Browne (Permanent Portfolio). In principe dus niets mis met goud, je moet er alleen wel om de juiste redenen (waaronder die jij noemt) in investeren. Hoor het graag van je als je het niet met me eens bent of aanvullende opmerkingen hebt, de feedback wordt in ieder geval erg gewaardeerd! 🙂